Bezdech senny - przełom w diagnostyce

Bezdech senny - przełom w diagnostyce

Autor: Katarzyna Szymańska2

Zaburzenia snu powodują czynniki fizjologiczne i/lub psychologiczne. Większość z nich prowadzi do skrócenia czasu i pogorszenia jakości snu. Zaburzenia snu podzielić można na trzy główne kategorie: bezsenność – problemy z zaśnięciem i/lub utrzymaniem snu, nadmierna senność w ciągu dnia, nieoczekiwane zachowania podczas snu, niezwiązane z nim.

Najbardziej rozpowszechnionymi zaburzeniami snu wśród dorosłej populacji są bezsenność i Obturacyjny Bezdech Senny. Oba rodzaje, chociaż różnią się przyczynami, objawami i obrazem klinicznym, mają poważny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne, jakość życia i funkcjonowania.

Bezdech senny

Bezdech senny lub inaczej zaburzenia oddechu podczas snu, to poważne, potencjalnie zagrażające życiu zjawisko, znacznie bardziej powszechne niż się zwykle szacuje. Najczęstszym typem bezdechu sennego, obejmującym około 85% przypadków, jest tzw. Obturacyjny Bezdech Senny (lub inaczej: Obturacyjny Bezdech Podczas Snu – OBPS), powodowany przez powtarzające się zatrzymania przepływu powietrza w górnych drogach oddechowych (gardło i/lub nos), tamujące oddech, pomimo wysilonej pracy płuc.

U niektórych osób OBPS pojawia się, kiedy podczas snu mięśnie gardła i język wiotczeją, częściowo bądź całkowicie blokując przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Gdy rozluźniają się i opadają mięśnie podniebienia miękkiego i języczek (mięsisty kawałeczek tkanki zwisający pośrodku gardła), przepływ powietrza jest blokowany, powodując wysilony i głośny oddech. Bywa też, że nagle zostaje zupełnie zatrzymany.

U cierpiącego na OBPS (ang. OSA) wystąpić mogą co najmniej 10-sekundowe przerwy w oddychaniu 10 albo więcej razy w ciągu godziny, a w ciężkich przypadkach nawet ponad 40 razy. Podczas takich przerw pobór (dopływ) powietrza zmniejsza się o ponad 30%, a poziom nasycenia krwi tlenem spada o ponad 4%. Zwykle podczas takich zdarzeń, gdy śpiący walczy o odzyskanie tchu, mózg zostaje zaalarmowany, co powoduje całkowite lub częściowe wybudzenie, ogólnie redukujące czas i głębokość snu, a zwłaszcza jego pokrzepiające właściwości. Również serce zaczyna wtedy pracować ciężej i szybciej, próbując utrzymać równomierny przepływ tlenu w całym organizmie.

Kto zapada na obturacyjny bezdech senny ?

Obturacyjny Bezdech Senny zdarza się we wszystkich grupach wiekowych obu płci, jednak częściej występuje wśród mężczyzn (chociaż może być także niedostatecznie zdiagnozowany wśród kobiet). Szacuje się, że przynajmniej 5% populacji zachodniej dotknięte jest Obturacyjnym Bezdechem Sennym – cztery procent mężczyzn w średnim wieku i dwa procent kobiet w tej samej grupie – połączonym z nadmierną sennością w ciągu dnia.

Mięśnie człowieka osiągającego wiek średni tracą nieco swojego napięcia. Jeśli dochodzi do tego otyłość, przepływ powietrza może zostać ograniczony. Alkohol lub środki uspokajające przed snem również mogą spowodować zmniejszenie napięcia mięśniowego i zwężenie gardła podczas snu. Jako że populacja zachodnia staje się coraz bardziej otyła, można się spodziewać wzrostu ilości przypadków OBPS (ang. OSA).

Jak rozpoznawany jest Obturacyjny Bezdech Senny?

Pierwszą oznaką OBPS (ang. OSA) jest chrapanie, zwłaszcza donośne, wywołane wibracją języczka uderzającego o podniebienie. Wydaje się też, że schorzenie to występuje rodzinnie, co sugerowałoby możliwość jego genetycznego podłoża. Pierwszymi, którzy podejrzewają, że coś jest nie w porządku, są współmałżonkowie pacjentów cierpiących na OBPS (OSA). To oni zwracają uwagę na niepokojące oznaki – ciężkie chrapanie i z trudem łapany przez partnera oddech. Współpracownicy czy koledzy osoby cierpiącej na OBPS (OSA) mogą zauważyć, że człowiek ten przysypia w ciągu dnia w najmniej odpowiednim momencie – na przykład w środku rozmowy, podczas pracy, a nawet prowadząc samochód. Sam pacjent często ignoruje te niepokojące oznaki i zupełnie nie wiąże swojej senności z niepełnowartościowym snem podczas nocy.

OBPS (OSA) może być prawidłowo zdiagnozowany wyłącznie przez kompetentnego lekarza specjalistę. Wcześniej jedyną metodą była polisomnografia przeprowadzana w laboratorium snu. Do niedawna badanie snu w specjalistycznej klinice było bardzo kosztownym przedsięwzięciem, wymagającym od pacjenta spędzenia nocy poza domem, co było dla niego niekorzystne.

Teraz dostępne są inne niezawodne technologie, pozwalające pacjentowi spać w domu, pod kontrolą ambulatoryjnych urządzeń monitorujących. Jednak wciąż istotnym problemem pozostaje, jak sprowadzić wszystkich pacjentów z podejrzeniem OBPS (OSA) do laboratorium badania snu. To podstawowe wyzwanie, z którym medycyna zajmująca się snem musi się zmierzyć. Jedynym w tej chwili sposobem przeprowadzenia masowych badań przesiewowych jest SleepStrip®, będący alternatywną metodą dla laboratoryjnych badań wstępnych. SleepStrip to jednorazowego użytku tester, wykrywający Bezdech Senny, zapewniający łatwą, zaawansowaną i ekonomiczną metodę dokładnego zbadania pacjenta pod tym kątem w warunkach domowych. Dokładność tego urządzenia potwierdzona została przez wysokiej klasy międzynarodowych ekspertów w dziedzinie badania snu.

BEZDECH SENNY: POWAŻNY PROBLEM ZDROWOTNY

Choroby układu krążenia

Ponad 50% pacjentów z problemami kardiologicznymi cierpi również na dolegliwości oddechowe podczas snu. Powodowane przez OBPS (OSA) choroby układu krążenia to: ogólnoustrojowe i płucne nadciśnienie, choroby wieńcowe, niewydolność serca, zawał serca, arytmia, apopleksja, udar mózgu oraz arterioskleroza. Związek OBPS (OSA) z niektórymi z tych stanów prezentujemy poniżej.

Zawał serca

Zjawisko bezdechu sennego długo wiązane było z atakami serca zdarzającymi się podczas snu. Jedna trzecia z nich może być spowodowana nadmiernym wysiłkiem serca, próbującego kompensować niedobory tlenu następujące w wyniku OBPS. Dzisiejsze badania dowodzą, że bezdech senny może stanowić ryzyko ataków serca również w czasie czuwania.

Nadciśnienie

Udowodniono wysoki odsetek występowania nadciśnienia wśród pacjentów cierpiących na OBPS (OSA) w porównaniu z tymi, którzy tej dolegliwości nie mają. Co więcej, OBPS (OSA) sam w sobie uważany jest za czynnik stanowiący ryzyko powstania nadciśnienia.

Niewydolność serca

Uważa się, że OBPS (OSA) jest czynnikiem odpowiedzialnym za wystąpienie niewydolności serca, natomiast Centralny Bezdech Senny (CSA), to następstwo niewydolności serca, które z kolei może prowadzić do dalszego pogłębiania się problemów kardiologicznych. Rzeczywiście, badania w kilku niezależnych laboratoriach wykazały wysoki odsetek występowania OBPS (OSA) i CSA wśród pacjentów z niewydolnością serca.

Otyłość, cukrzyca i zespół metaboliczny

Związek pomiędzy OBPS (OSA) a otyłością został zauważony już od pierwszych badań nad tym schorzeniem. Otyłość jest jedną z głównych oznak OBPS, a zredukowanie wagi uważane jest za optymalne działanie w leczeniu, choć często nieosiągalne. Badacze odnotowali również powiązania między OBPS i cukrzycą, chociaż do niedawna uważano, że związek ten uwarunkowany jest łącznym wystąpieniem dwóch czynników ryzyka, np. otyłości i nadciśnienia. Ostatnio badacze zajęli się zależnością między OBPS i wczesnymi objawami cukrzycy – nietolerancją glukozy i odpornością na insulinę, w zestawieniu z dysfunkcją metaboliczną organizmu, zwaną też zespołem metabolicznym. Zespół ten uważany jest za znaczący czynnik ryzyka powstania arteriosklerozy i innych schorzeń kardiologicznych (sercowo-naczyniowych).

Impotencja

Pojawia się coraz więcej świadectw na to, że wśród pacjentów cierpiących na OBPS (OSA) bardzo często spotyka się zaburzenia wzwodu (ED), chociaż związek przyczynowy nie został dowiedziony. Chociaż ED może być wtórny w stosunku do niedotlenienia (hypoxemii) oraz nadmiernej senności powodowanych przez OBPS (OSA), może też być tak, że obie dolegliwości (OBPS i ED) mogą mieć związek ze współistniejącymi zwykle uwarunkowaniami, np. otyłością i schorzeniami kardiologicznymi. Fundacja Kinsey'a podaje, że u 80% mężczyzn między 30 a 40 rokiem życia zdarza się impotencja spowodowana zmęczeniem. Badania wykazują, że w połowie przypadków jest to zmęczenie wynikające z niewystarczającej ilości snu i stresu (ew. napięcia) wywołanego Bezdechem Sennym.

Depresja

Badania wykazały wyższy ogólny wskaźnik schorzeń psychiatrycznych, szczególnie depresji, wśród pacjentów cierpiących na OBPS (OSA), w porównaniu z osobami wolnymi od tej dolegliwości. Sugeruje się, że nadmierna senność w ciągu dnia może być czynnikiem pośredniczącym pomiędzy OBPS (OSA) i depresją.

Straty wynikające z niższej wydajności

Według bardzo ostrożnych wyliczeń Departamentu Pracy USA, 20% wszystkich opuszczonych z powodu choroby dni pracy, w rzeczywistości powodowane jest wyczerpaniem związanym ze snem. Straty spowodowane niższą wydajnością pracowników, którzy tylko pojawiają się w pracy, ale nie są w stanie osiągnąć szczytu swoich możliwości, są trudne do oszacowania – Departament ocenia je na 25 miliardów dolarów rocznie.

Wypadki przy pracy i obsłudze maszyn

Zmęczenie i senność spowodowane ograniczeniem snu, pracą zmianową i/lub zaburzeniami oddechu podczas snu – wszystkie wskazywane są jako istotne przyczyny zarówno wypadków przy pracy, jak również tych przy obsłudze maszyn. OBPS (OSA) przypisuje się aż jedną trzecią wszystkich wypadków i urazów w miejscu pracy spowodowanych przez zmęczonych operatorów urządzeń, którzy nie zaznają wystarczającej ilości snu.

Wypadki drogowe

Krajowy Zarząd Autostrad i Bezpieczeństwa szacuje roczną liczbę wypadków, spowodowanych zmęczeniem kierowców, wynikającym z problemów ze snem, na 400 tysięcy, w tym 1550 śmiertelnych (4% wszystkich śmiertelnych wypadków drogowych w Stanach Zjednoczonych), a straty materialne na 12,5 miliarda dolarów. Cierpiący na OBPS (OSA) jest trzy-czterokrotnie bardziej narażony na uczestnictwo w groźnym wypadku samochodowym.

ADHD u dzieci

Okazuje się, że dzieci coraz częściej cierpią na zaburzenia snu, bez wątpienia sytuację pogarsza nasza "hałaśliwa" i wysoce "lękogenna" cywilizacja. Badania wykazały, że ponad jedna trzecia dzieci ze zdiagnozowanym i leczonym ADHD ma przy okazji nierozpoznane zaburzenia snu, które wpływają na ich zachowanie. Diagnozowanie snu dzieci w warunkach klinicznych stanowi całkowicie nowy zestaw problemów, z których najmniejszym są trudności dzieci z zasypianiem w nowym otoczeniu.

MOŻLIWOŚCI LECZENIA OBPS (OSA)

Kiedy pacjent jest przebadany i rozpoznany został Obturacyjny Bezdech Senny, można zalecić odpowiednie postępowanie. Dostępne metody leczenia dadzą się podzielić na cztery kategorie, ze względu na wzrastający poziom złożoności i ingerencji: psychoterapia, terapia wspomagana mechanicznie, zabieg chirurgiczny, leki.

We wszystkich kategoriach wpływ lekarza na zachowanie pacjenta i przebieg leczenia OBPS (OSA) jest
znaczący.

Terapia Wspomagana Mechanicznie


Oddychanie może być wspomagane przy użyciu pompy do nieinwazyjnej wentylacji CPAP (Continuous Positive Airway Pressure – ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) nakładanej na czas snu, stosowanej często przez wiele lat. Niektórzy zaliczają do tej kategorii aparaty doustne, których zadaniem jest utrzymanie swobodnego przepływu powietrza w drogach oddechowych. Urządzenia te zajmują bardzo mały wycinek rynku związanego z leczeniem zaburzeń snu.

Metody chirurgiczne i leki

Wiele dzisiejszych standardowych metod chirurgicznych wydaje się być skutecznymi – uvulopatofaryngoplastyka (UPPP), tracheostomia, rozszerzenie górnych dróg oddechowych, przesunięcie szczęk, przesunięcie języka, somnoplastyka. Powyższe metody uważane były raczej za nieatrakcyjne, ponieważ zabiegi często były bolesne, kosztowne, powodowały bliznowacenie i krwawienie. Dwa ostatnie osiągnięcia na tym polu okazały się obiecujące. W pierwszym przypadku wzmacniane jest podniebienie, poprzez umieszczenie pod śluzówką plastikowej płytki, która usztywniając je, utrzymuje otwarte drogi oddechowe. W drugim przypadku – laserowej uvulopalatoplastyce (LAUP) – do usunięcia tkanki użyty jest laser, co pozwala uniknąć urazu związanego z tradycyjnym zabiegiem chirurgicznym.

Leki

Leki stosowane w terapii OBPS są często tymi samymi, które podaje się przy depresji (trazodon, citalopram, fluoxetyna lub paroxetyna. Mimo że często wydają się skuteczne, w rzeczywistości nie udaje im się usunąć fizjologicznych przyczyn OBPS, a tylko "maskują" chorobę.

Jednorazowy aparat do wykrywania Bezdechu Sennego SleepStrip


Dla ponad 80% wciąż niezdiagnozowanych pacjentów cierpiących na OBPS (OSA) – skuteczna i tania metoda jego wykrycia to dobra wiadomość.
SleepStrip, to jedyne w swoim rodzaju urządzenie na rynku. Produkowany jest zgodnie ze standardami ISO, dopuszczony przez FDA (Agencja ds Żywności i Leków), opatrzony znakiem zgodności CE. Uzyskał także najważniejsze certyfikaty międzynarodowe.

SleepStrip jest urządzeniem jednorazowego użytku, które przed pójściem spać po prostu nakłada się na twarz i z nim zasypia. Miniaturowe czujniki przepływu powietrza przez całą noc monitorują oddech śpiącego. Wbudowany mikroprocesor analizuje zapis oddechu i zlicza każde zatrzymanie i spłycenie oddechu, jeśli wystąpi. Rano, po badaniu obliczany jest stopień nasilenia SAS (Sleep Apnea Syndrom – Zespół Bezdechu Sennego) na podstawie wskaźnika AHI (Apnea/Hypopnea Index – wskaźnik średniego występowania bezdechu/spłycenia oddechu w ciągu 1 godziny) oraz ciągłego zapisu na wbudowanym elektrochemicznym wyświetlaczu. Ponieważ bezdech senny jest zaburzeniem zdrowia i wymaga oficjalnego zdiagnozowania oraz leczenia, do zakupu urządzenia SleepStrip wymagana jest recepta od lekarza.

Zalety SleepStrip

badanie w warunkach domowych, podczas snu w otoczeniu naturalnym dla pacjenta

łatwy w użyciu, jednorazowy, samodzielnie nakładany przez pacjenta

niski koszt

dokładność odpowiadająca wynikom uzyskanym w warunkach klinicznych

mały, lekki – może być wysłany pocztą

natychmiastowe, stale wyświetlane wyniki
żadne dodatkowe wyposażenie nie jest potrzebne

Produkt SleepStrip jest do nabycia na http://www/medycynanaturalnie.pl

---

Więcej ciekawych artykułów na http://www.naturalnamedycyna.pl Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.