Kamica nerkowa
Autor: Bożena Ryczkowska
Polska należy do regionów, częstego występowania kamicy nerkowej, a letnie upały dodatkowo sprzyjają krystalizacji kamieni w drogach moczowych. Chociaż choroba ta przebiega na ogół bezobjawowo, może jednak wywołać silne ataki bólu, znane wszystkim, jako kolka nerkowa.
Kto choruje?
Kamica nerkowa jest chorobą pospolitą, występuje, więc nie tylko u dorosłych, ale także u dzieci, a nawet u niemowląt. Nieco częściej dotyka ona mężczyzn i chłopców. Rzadko spotyka się ja u wegetarian. Obserwuje się ją przede wszystkim w społeczeństwach, zjadających duże ilości mięsa, do których my również należymy. Zachorowania na kamicę nerkową wykazują wyraźną skłonność rodzinną. Wynika to z dziedziczenia cech dyskretnych zaburzeń czynności kanalików nerkowych oraz z obniżonej aktywności inhibitorów krystalizacji w samym moczu. Jednakże, mimo intensywnie prowadzonych prac badawczych, prawdziwa przyczyna kamicy nerkowej nie została dotąd w pełni wyjaśniona. Nie jest też do końca zrozumiałe, dlaczego przebiega ona z okresami zaostrzeń i remisji o bardzo różnym nasileniu. Są, bowiem chorzy, u których kamienie krystalizują rzadko i są tacy, którzy wytwarzają je bardzo często. Wśród czynników ryzyka zagrożenia rozwojem kamicy nerkowej, poza uwarunkowaniem genetycznym, wymienić należy dietę obfitującą w białko zwierzęce oraz intensywne zagęszczanie moczu, co zdarza się nie tylko przy odwodnieniu, ale także przy nawykowym ograniczaniu ilości spożywanych płynów. Właśnie z tego powodu niedostateczne zaspokajanie pragnienia podczas letnich upałów może inicjować, bądź nasilać krystalizację kamieni w drogach moczowych. Nieco kontrowersyjnymi czynnikami ryzyka są utrudnienia odpływu moczu (na przykład z powodu zwężeń moczowodów) oraz obecność drobnoustrojów w moczu, czyli zakażenia dróg moczowych.
Mechanizmy krystalizacji
Tworzenie się kamieni moczowych podlega powszechnie znanym zasadom fizyki i chemii. Najpierw powstaje jądro krystalizacji, wokół którego stopniowo nawarstwiają się kolejne osady. Proces ten zachodzi znacznie łatwiej, jeśli mocz zalega w drogach moczowych, czyli w warunkach zastoju moczu oraz wtedy, gdy ilość substratów krystalizacji jest duża, a odczyn moczu wykazuje niskie pH, sprzyjające ich wytrącaniu się. W przypadku najczęściej występujących kamieni szczawianowo-wapniowych jądrem krystalizacji są najczęściej kryształy kwasu moczowego lub jego soli, wytrącają się głównie w moczu o kwaśnym odczynie pH. Jeżeli nasza codzienna dieta obfituje w białko zwierzęce, to w efekcie przemian metabolicznych tworzą się duże ilości kwasu moczowego i jego soli, a odczyn moczu staje się kwaśny. Podobne warunki zachodzą podczas ciężkich chorób gorączkowych i leczenia nowotworów. Wówczas z rozpadających się komórek uwalniają się duże ilości kwasu moczowego, który jest wydalany z moczem, a w wyniku zwyżki ciepłoty ciała i potów dochodzi do objawów odwodnienia i zakwaszenia moczu. Wszystko to sprzyja krystalizacji kwasu moczowego, który może spowodować nawet całkowite zatkanie dróg moczowych. W łagodniejszych postaciach zjawisko to powoduje ceglasty osad w moczu, nierzadko obserwowany na pieluszkach u niemowląt. Znacznie rzadziej jądro krystalizacji kamieni tworzą obumarłe kolonie bakterii w przypadkach przewlekłych zakażeń dróg moczowych.
Leczenie
Leczenie kamicy nerkowej polega przede wszystkim na zapobieganiu jej nawrotom i powikłaniom oraz usuwaniu istniejących kamieni. Najczęstszym powikłaniem jest zakażenie w postaci ostrego, bądź przewlekłego odmiedniczkowego zakażenia nerek. Ostre postacie zawsze wymagają zastosowania antybiotyków, natomiast częściej występujące postacie przewlekłe słabo reagują na leki przeciwbakteryjne i powinny być leczone w sposób naturalny. Wynika to z tego, że kolonie bakteryjne mogą również namnażać się na istniejących kamieniach moczowych, gdzie penetracja antybiotyków jest bardzo ograniczona. Wśród arsenału dostępnych leków naturalnych wykorzystujemy zarówno leki roślinne, jak i homeopatyczne. Ich działanie wzajemnie się uzupełnia i pozwala skutecznie zapobiegać nie tylko nawrotom zakażeń dróg moczowych, ale także krystalizacji kamieni. Kompozycja skutecznej mieszanki leków roślinnych powinna zawierać zioła hamujące krystalizację moczu, takie jak rdest ptasi i skrzyp oraz zioła leczące i zapobiegające zakażeniom moczu. Do tej grupy należy nawłoć i coraz częściej obecnie stosowana żurawina. Leczenie homeopatyczne ze względu na przewlekły charakter schorzenia należy prowadzić pod kierunkiem lekarza homeopaty. Działanie ich nie jest w pełni wyjaśnione. Z mioch doświadczeń wynika, że efekty stosowania leków homeopatycznych widoczne są na poziomie aktywności metabolicznej cewek nerkowych. Odpowiednio dobrane potrafią ograniczyć lub wyeliminować nawroty kamicy. W przypadkach nawrotów zakażeń można stosować doraźnie leki omówione w artykule o zakażeniach układu moczowego. W każdym przypadku kamicy moczowej podstawowym leczeniem są odpowiednie zalecenia dietetyczne i obfite pojenie. Najlepszym sposobem odżywiania się jest dieta wegetariańska, ponieważ w sposób naturalny zapobiega ona wydalaniu z moczem łatwo krystalizujących substancji, które są końcowym produktem przemian metabolicznych białka zwierzęcego. Dlatego, jak już wspomniałam, w społecznościach wegetariańskich przypadki kamicy moczowej zdarzają się sporadycznie i wynikają najczęściej ze skomplikowanych zaburzeń przemiany materii, albo towarzyszą wadom dróg moczowych. Innym ważnym elementem diety przeciwkamiczej jest duża obecność w codziennym pożywieniu warzyw i owoców. Są one naturalnym lekiem zapobiegającym powikłaniom choroby i jej nawrotom. W sposób naturalny zmieniają one odczyn moczu na zasadowy, co chroni go przed krystalizacją kwasu moczowego i soli moczanowych. Jeżeli więc musimy jeść mięso, to koniecznie w towarzystwie dużej ilości warzyw i owoców, popijając kompotami i sokami owocowymi, a najlepiej sokiem żurawinowym.
Kolka nerkowa
Kolka nerkowa jest silnym bólem, spowodowanym przez przesuwający się wzdłuż moczowodu kamień. Może on nieznacznie ranić ściany moczowodu i dlatego napadom kolki nerkowej zwykle towarzyszy niewielki krwiomocz. W badaniu ogólnym moczu zwykle stwierdzamy, więc zwiększoną ilość czerwonych krwinek w osadzie. Kolka nerkowa zdarzyć się może w każdym przypadku kamicy nerkowej, niezależnie od wieku chorego. Obserwujemy ją także u niemowląt i małych dzieci, tyle, że w tym wieku jej obraz kliniczny jest odmienny. Często manifestuje się jedynie objawami zbliżonymi do kolki niemowlęcej, albo wymiotami. Pełen obraz tego niezwykle silnego bólu pojawia się dopiero w okresie pokwitania. Podstawowym zagrożeniem każdego napadu kolki nerkowej jest częściowe zablokowanie odpływu moczu przez „rodzący się” kamień. Ból wówczas znacznie się nasila i najczęściej pojawiają się również objawy ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek. Chory zaczyna gorączkować i jego stan sukcesywnie się pogarsza. Jedynym sposobem leczenia jest wtedy szybkie usunięcie kamienia w warunkach szpitalnych. W dzisiejszych czasach stosujemy w tym celu przede wszystkim zabiegi mało inwazyjne, szeroko dostępne w wyspecjalizowanych placówkach medycznych. Wybór zabiegu zależy od rodzaju i lokalizacji kamienia. Rozpuszczanie kamieni moczowych jest możliwe tylko wtedy, kiedy nie są one uwapnione. Najczęściej są one wówczas zbudowane z kryształów kwasu moczowego lub jego soli i ulegają rozpuszczeniu w moczu o odczynie zasadowym. Uwapnienie kamieni rozpoznaje się na podstawie tzw. przeglądowego zdjęcia jamy brzusznej. Kamienie uwapnione są dla promieni rentgenowskich nieprzezierne i dają wyraźny ubytek cienia na zdjęciu, widoczny w postaci białej plamy. Jeżeli natomiast nie zawierają one soli wapnia, to na zdjęciu rentgenowskim są po prostu niewidoczne i można je obejrzeć wyłącznie na obrazie USG. Zmianę odczynu moczu w kierunku zasadowym, czyli tzw. alkalizację moczu najłatwiej i najbezpieczniej możemy uzyskać poprzez podawanie dużych ilości soków owocowych.
Osobiście polecam sok żurawinowy ze względu na jego dodatkowe właściwości odkażające drogi moczowe oraz sok z cytryn (świeżo wyciskany i rozcieńczony wodą), który z kolei jest tani i łatwo dostępny. Oba soki pijemy w bardzo dużych ilościach, żeby uzyskać efekt „płukania” dróg moczowych. W okresie nasilonych dolegliwości bólowych, spowodowanych „rodzeniem” kamieni leki naturalne nie dają tak szybkiego i skutecznego złagodzenia bólu, jak silne przeciwbólowe środki farmaceutyczne. Można je jednak stosować, jako leczenie wspomagające, zwłaszcza lek homeopatyczny Pareira brava 5 CH.
dr Bożena Ryczkowska
Więcej ciekawych tekstów na www.naturalnamedycyna.pl Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz